Muailman mavon päivy

Muailman mavon päivy
Virrallizesti	World Snake Day
Merkičys	tiedoloin ližiämine madolois da niilöin panokses eri mualoin ekosistiemoih
Pietäh	joga vuottu
Päivymiäry	16. heinykuudu

Muailman mavon päivy (angl. World Snake Day) on jogavuodine ei-virralline madoloile omistettu pruazniekku, kudamua pietäh 16. heinykuudu. Sen alguhpanijoinnu ollah eläinoigevusaktivistat.

Pruazniekan tarkoituksennu on kiinittiä yhteiskunnan huomavuo madoloin monien lajiloin häviemizen varavoloih, ližätä tieduo niilöin elaijas, roulis luonnos da tavan eričyksis, sežo opastua rahvastu, ku pidäy vediä iččie mavonke vastates.

Histourii

Mado on eräs vahnimii mifolougizii hengilöi, kudamua kunnivoijah kogo muailmas. Monis muinazis kul'tuurois mavon hahmuo kunnivoittih, piirustettih kodiloin da kirikkölöin seinile, kirjondettih sidä sovis da käytettih čomenduksennu. Hristianskois mieros mavon hahmo tarkoitti pahoi peittomielii, kiuzavustu da pettymysty, sen sijah Päivännouzus mado simvoliziiruičči viizahuttu.

Madoloil on suuri merkičys luonnon säilyttämizes, sendäh ku net ollah tärgienny elementannu eri biogeocenozoin syöndyčiepis. Net puaksuh roijah pedošižiliuhkoin, -imettäjien da -linduloin syömizenny, a iče syvväh selgypiittömii (mol'l'uskoida čyöttölöi, böbökkii) da pienii selgypiielättilöi (kaloi, amfiibieloi, šižiliuhkoi, linduloi da imettäjii). Madoloil on muan da vien biogeocenozoin luonnollizien sanituaroin funksii, net hävitetäh jyrzijöi, kudamat ollah epidemiolougien nägökohtas, voimattomien da heikkoloin elättilöin puoles varattavat.

Aazies, Latinan Amierikas da Afriekas rahvas syvväh nämmien elättilöin lihua. Mavon nahkua käytetäh eri valmistehien luajindas, moizii kui jallaččimet da sumkat. Tiedomiehet-serpentoulogat pannah merkile sen, ku mavon myrkyy käytetäh Jevroupan liečetiijos kiburohtulois da tuulehtuskiburohtulois. Äijii mavon lajiloi vardoijah kanzoinvälizien zakonoin mugah da net on otettu kanzoinvälizih da alovehellizih Ruskieloih kniigoih.

Mielenkiinittäjät toziaziet

• Kaikis myrkyllizin mado on taipan Makkoja — yhtes mavos suavul myrkyl voibi tappua 100 ristikanzua. Sn myrky on kobran myrkyy 180 kerdah vägevembi.

• Madoloil ei ole ulgo- da välikorvua, daigi korvan välinahkazii. Ga net ollah herkät vibracieloih, sendäh hyvin tundietah muan kauti menijöi iänialdoloi.
• Ginnesan ennätyskniigan mugah mustu mambu on kirkevin mado muailmas, sen vauhti voi olla 16 kilometrissäh čuasus.
• Gabonan harmaimavol ollah kaikis madolois pitkevimät myrkytorahmbahat, niilöin piduhus voi olla enämbi 40 millimetrua.
• Anakondu ahtistau žertvan vägevyöl enämbän 360 kiluo ryndähii kohtah.

Anakondan piä

Kačo ližäkse

• Muailman elättilöin puolistuspäivy
• Muailman motociklistan päivy

Linkat

• Myrkymavot — mielenkiinittäjät toziaziet
• 30 mielenkiinittäjiä toziaziedu madolois
• Kui pidäy vediä iččie madoloinke vastates
• Midä ruadua, konzu vastavuit mavonke?

Tämän kirjutuksen luadijanoigevukset kuulutah ANO "RUWIKI-verkotiedosanakniigale".
Käyttiä tädä materjualua toizil verkosivustoloil voibi vaiku ANO "RUWIKI-verkotiedosanakniigan" luvan suaduu.