Pohjas-Amerikku
Pohjas-Amerikku (angl. North America, fr. Amérique du Nord, isp. América del Norte) on Mua-planietan manner (kaikkiedah niidy on kuuzi), kudai on muan päivänlaskupuoliškon pohjazes.
Pohjas-Amierikan pindu-ala ilmai suariloi on 20,36 milj. km², suariloinke on 24,25 milj. km². Pohjas-Amierikan suariloih kuulutah Grenlandii (2,176 milj. km²), Kanuadan Arktiekkalaine suaristo, Vest-Indii, Aleutan suaret imi.
Pohjas-Amierikan rahvahan lugumiäry on enämbi 500 milj. hengie, mi on 7% muailman rahvahan lugumiäräs.
Nimi
Amierikku nimitettih Floriencien matkailijan Amerigo Vespuččin kunnivokse. Vespučči tutki Gerard Merkator käytti Amierikku-paikannimie, ku nimittiä kogo muan päivänlaskupuoliškon.
Muantiedo
Sijoittumine
Pohjas-Amierikan päivänlaskus ollah Tyynivaldumeri, Beringovan meri, Al’asku-lahti da Kalifornien lahti, päivännouzus ollah Atlantin valdumeri, Labrador-meri, Karibienmeri, Pyhä Lavrentien lahti da Meksikan lahti, pohjazes ollah Pohjaine jiämeri, Bofortan, Baffinan da Grenlandien meret da Gudzonovan lahti.
Päivänlaskus on Beringovan salmi, kudai eroittau Pohjas-Amerikan Jevruazies. Suves on Panuaman kannas, kudai eroittau Pohjas-Amierikan Suvi-Amierikas.
Pohjas-Amierikkah kuulutah suaret: Grenlandii, Kanuadan Arktiekkalaine suaristo, Aleutan suaret, Vankuveru-suari, Aleksandran-suaristo imi.
Pohjas-Amerikan perimäzet kohtat
- Pohjaine – Merčison-niemi, 71°50′ N, 94°45′ W (G) (O)
- Suvipuoline – Marjato-niemi, 7°12′ N, 80°52′ W (G) (O)
- Päivänlaskupuoline – Printsan Uel’skoin niemi, 65°35′ N, 168°05′ W (G) (O)
- Päivännouzupuoline – Sent-Čarlzan niemi, 52°24′ N, 55°40′ W (G) (O)
Pohjas-Amierikan piduhus pohjazespäi suveh on 66°, libo 7326 km, a piduhus päivänlaskuspäi päivännouzuh on 102°, libo läs 4700 km.