Valgeipästärikki
Valgeipästärikki (lat. Motacilla alba L., ven. белая трясогузка) kuuluu pästärikkilöin pereheh. Se on muuttolindu. Karjalas sidä on kaikkiel da äijy.
Muut nimet
Suurimas vuitis karjalan paginluadulois linnun nimi perustuu nimilöin pä(i)stärikki[1] da väistärikki[2] eri muunnoksih. Randusuvi-Suomengi paginluadulois on tunnettu nimi väistäräkki.[3] Salmis lindustu on kučuttu sežo nimel jiänpotkiene.[4]
Ulgonägö
Valgeipästärikki on pieni linduine. Sil on hoikku, piduličču rungu. Piä on kaidu, n’okku – hoikku, terävy da oigei. Siivet ollah pitkättävät, hoikat. Linnul ollah pitkät kynnet. Tädä linduu tunnet terväh, astujes se puaksuh kumardeleh da lekuttau händiä. Valgienpästäräkin väri on enimyölleh valgei, harmai da mustu. Piä on valgei da mustu. Selgy on harmai, rinnas on suuri mustu tačmu, vačču on valgei.
Leviendy
Karjalas valgiedu pästärikkii on enämbi vezistölöin rannikkoloil. Pezoitundan aigah se voi eliä kuadunuzien meččien kohtal, ojazilluo. Toiči eläy meččykylis da linnoisgi.
Muutandu
Suvi-Karjalah nämä linnut tullah aijoi, sulakuun enzimäzinny päivinny libo sulakuun keskipuoles. Pohjazeh tullah vaiku sulakuun lopus-oraskuun allus.
Pezoitundu
Luadimah peziä nämä linnut ruvetah aijoi da kezäs ehtitäh kaksi kerdua hauduo paigazii. Enzimäine havvondu algavuu oraskuun puolivälis, toine – kezäkuun lopus-heinykuun allus. Linnut luajitah peziä kivilöin alle, kallivoloin ragoloih, puuloin juurih, toiči kololoih. Kylis da linnos luajitah pezii levoloin alle, ikkunoin naličniekoin tuakse, halgoloih.
Karjalaine siän ennustus
Kuu kiurus kezäh, puoĺi kuudu peibozes, pästärikis ei ni päiviä.
Literatuuru
В.Б. Зимин, Э.В. Ивантер. Птицы. Петрозаводск, 2002
Lähtiet
- ↑ http://kaino.kotus.fi/cgi-bin/kks/karjala.cgi?a=p%C3%A4ist%C3%A4rikk%C3%B6
- ↑ http://kaino.kotus.fi/cgi-bin/kks/karjala.cgi?a=v%C3%A4ist%C3%A4rikk%C3%B6
- ↑ http://skvr.fi/#/%7B%22id%22:%22skvr13053050%22,%22page%22:2,%22per-page%22:10%7D
- ↑ http://kaino.kotus.fi/cgi-bin/kks/karjala.cgi?a=je%C3%A4npotkiene