Vieljärvi
Kylä
Ozuta/peitä kartoi
|
Vieljärvi (Vieljärven kylä, ven. Ведлозеро) on vahnu karjalaine kylä Karjalan tazavallas Priäžän kanzallizes piiris. Se on Vieljärven kyläkunnan haldivolline keskus.
Yleistiijot
Vieljärvi on sijoitunnuh Vieljärven järven koillis-rannikol, sit kohtas, kus sih laskehes Vuhtanjogi, 50 kilometrii piäs Priäžäspäi.
Kyläs ruadau Vieljärven souhozu, mečänhoidolaitos, keskiškola, päivykodi, feršalipunktu, kul'tuurutaloi, kirjasto[2].
Histourii
Vuvvennu 1582/1563 Oniegantagavuon puolen Onieganviijendeksen verokniigois mainitah Vieljärven pienii kyläzii: Korbiniemi, Jänöiselgy, Kibran kylä N’älmärvel da Salo-suarel. ven. «Деревня Заечья гора…Оксентейко Борисов, хоромы ставят после войны, да три места дворовых, хоромы пожгли и крестьян побили немецкие люди….». Vieljärven pogostu kuului Novgorodan feodualutazavallan Onieganviijendekseh.
Niilöin rahvas kazvatettih ruistu, ozrua, luajittih heiniä, pyvvettih kalua.
Vuvven 1873 "Eländykohtien luvettelun" mugah sie eli 40 hengie: 15 miesty da 25 naistu. Elettih kaheksas talois. Kaikin oldih karjalazet.
Vuvven 1905 "Eländykohtien luvettelun" mugah eli jo 80 hengie: 56 muanruadajua da 24 muanruadajih kuulumattomat. Muanruadajii miehii oli 26, naizii — 30. Muanruadajih kuulumattomii miehii oli kymmene, naizii — 14. Kaikkiedah miehii oli 36 da naizii 44. Oli žiivattua: 27 hebuo, 43 lehmiä da 113 muudu žiivattua.
Kogo Ven'an toimehpaniikomitietan da Ven'an federatiivizen socialistizen nevvostotazavallan dekrietän mugah 4. elokuudu 1920 Vieljärve voulosti oli litetty Anuksen guberniespäi perustettuh Karjalan ruadokommuunah.
4. talvikuudu vuvvennu 1931 Karjalan toimehpaniikomitietan käskys oli salvattu časounu, 8. kezäkuudu vuvvennu — kirikkö[3].
Vuvvennu 1935 Karjalan avtonoumizeh socialistizen nevvostotazavaldah kuulujannu perustettih Vieljärven piiri (Priäžän piirin 11 kylänevvostos da Anuksen piirin 3 nevvostos).
Vuvvennu 1957 kyläh liitettih Jänöiselgy, Ruizniemi, Pogostu da Jovensuu.
Kylän agjat da kylänpiät
Vieljärven kylien agjoi ollah pienembäzet kyläzet> Ruizniemi, Pogostu, Jovensuu, Melliččy, Jänöiselgy, Niemi. Enne net oldih iččenäzer kylät.
Nähtävykset
Vieljärves on kudamidä kačottavua da nähtäviä. Suurembii nygyaigazii ravieloi suavutuksii on Karjalan Kielen Kodi, kudai nostettih Vieljärven keskukseh vahnan päivykoin tilah vuvvennu 2013 . Niemel školan rinnal on Pyhän Il’l’an uuzi kirikkö, kudamas pyhinpäivin pietäh sluužbua. Hyvikse huogavundupaikoikse pätäh järven hiekkurannat. On niidy kui kyläs, järven rannois, mugai järven suaril, ezimerkikse, Salon suarel.
Kyläs on Suuren Ižänmuallizen voinan aigah kuodunuzien nevvostolazien saldattoin da kyläaktivistoin velleskalmu С[4]. Muah on pandu 379 hengie, enimät heis ollah Karjalan frontan 7. armien saldatat[5].
Rahvas
Vuvvennu 1989 kyläs eli 1445 hengie.
Tundietut vieljärveläzet
- V'ačeslav Konstantinovič Korol'ov (1914—2000) — Nevvostoliiton talohuon ruadai, Ven'an federatiivizen socialistizen nevvostotazavallan meččytevolližuon arvostettu ruadai (1959).
Kylän uuličat
- Vieljärven uuličču (ven. ул. Ведлозерская)
- ven. ул. Гористая
- ven. ул. Дорожников
- ven. ул. Лесная
- ven. пер. Лесной
- Melličču-uuličču (ven. ул. Мельницкая)
- ven. ул. Набережная
- Uuzi uuličču (ven. ул. Новая)
- ven. ул. Первомайская
- ven. ул. Промышленная
- Nevvostouuličču (ven. ул. Советская)
- ven. пер. Советский
- Souhozu-uuličču (ven. ул. Совхозная)
- ven. пер. Совхозный
- ven. ул. Хвойная
- Školauuličču (ven. ул. Школьная)
Huomavukset
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom1_tab-5_VPN-2020.xlsx
- ↑ Карелия: энциклопедия: в 3 т. / гл. ред. А. Ф. Титов. Т. 1: А — Й. — Петрозаводск: «ПетроПресс», 2007. — С. 195. — 400 с.: ил., карт. ISBN 978-5-8430-0123-0 (т. 1)
- ↑ Б. Ф. Детчуев, В. Г. Макуров. Государственно-церковные отношения в Карелии (1917-1990). — Петрозаводск: СДВ-Оптима, 1999. — 206 с. — ISBN 5-201-07841-9.
- ↑ Объекты культурного наследия на территории Ведлозерского сельского поселения . Kačondan päivymiäry: 8. talvikuudu 2013. Arhiviiruittu 12. talvikuudu 2013
- ↑ Великая Отечественная война в Карелии: памятники и памятные места. — Петрозаводск, 2015. — 334 с.: ил.