Onieganrannikon kallivopiirrokset
Muailman perindö, UNESCO | |
Onieganrannikon kallivopiirrokset da Vienanmeren kallivopiirrokset[* 1] | |
---|---|
Petroglyphs of Lake Onega and the White Sea[* 2] | |
![]() | |
Mua | Ven'anmua |
Tiippu | Kul'tuuru |
Kritieriet | iii |
Linku | 1654 |
Aloveh[* 3] | Jevrouppu da Pohjas-Amierikku |
Kuuluu | 2021 vuozi год (UNECSON Muailman perindön komitietan 44. sessii сессия) |
|
|
![]() |
Onieganrannikon kallivopiirrokset ollah algukandazen kavven monumentualizen taijon mustomerkilöi Karjalan tazavallan Puudogan piiris Oniegujärven päivänouzurannal. Ollah enne meijän aijanluvun IV—III vuozisualoin aigazet[1].
Yleistiijot
Kallivopiirrokset ollah eri kohtis Besov Nos -niemimuan kallivoloil, Kladovec-, Gagažii-, Peri Nos -niemil da Gurii-suarel, sežo Kareckii Nos -niemel da Kočkovnavolos-niemimual lähäl Šal’skii-kyliä.
Kogonah Onieganrannikon kallivopiirrokset ollah järvirannikol, kudaman piduhus on 20,5 kilometrii, da niilöih kuuluu 24 joukkuo, kudamas on läs 1100 figuurua da merkii[2]. Enämbi puolii kuvii ollah Peri Nos-, Besov Nos- da Kladovec-niemil. Enimyölleh net ollah linduloin (joučcenien), meččyelättilöin, ristikanzoin da venehien kuvii. Figuuroin suurus on nellässäh santimetrua. Kallivopiirrokset on luajittu rannikkokallivoloile 1-4 millimetran syvyöle da ollah 2,5 metrissäh vien pinnaspäi. Net ollah välläh luajitut.
On olemas arbaituksellizii maagizii figuuroi – kuulužu kolmikko Besov Nos -niemel: ”biessu”, soma (matikku) da sagarvo (šižiliuhku), sežo tundemattomien obrazoin geometriezii figuuroi. Starinan mugah Muromskoin manasterin manuahat XV vuozisuan mail oli luajittu kolmikon piäle hristianskoin ristan – ”pahoin hengien karkoittamizekse”.
Vuvvennu 2018 Onieganrannikon kallivopiirroksii Ven'a on kehoitannuh panna UNESCON kogo muailman kul'tuuruobjektoin luvetteluh. Heinykuul vuvvennu 2021 UNESCON kogo muailman perindön komitietan 44. istundol oli piätetty ottua Onieganrannikon kallivopiirrokset täh luvetteluh (Vienanmeren kallivopiirroksienke rinnal).
Kallivopiirroksien tutkijat
- Grevingl, Konstantin Ivanovič (1819—1887) — geolougu da arheolougu, Tarton yliopiston professoru
- Hallstrem Gustaf (1880—1962) — arheolougu, professoru, Stokgol'man da Uppsalan yliopiston professoru
- Br'usov, Aleksandr Jakovlevič (1885—1966) — Ven'an da Nevvostoliiton arheolougu
- Ravdonikas, Vladislav Iosifovič (1894—1976) — algukandazen monumentualizen taijon specialistu, Nevvostoliiton tiedoakadiemien korrespondentu-jäsen
- Linevskii, Aleksandr Mihailovič (1922—1985) — kirjuttai, histourien tutkii, arheolougu, etnograffu da rahvahanrunohuon tutkii
- Stol'ar, Abram Davidovič (1921—2014) — professoru, arheolougien laitoksen johtai (Leningruadan valdivonyliopisto)
- Lauškin, Коnstantin Demjanovič (1922—1994)
- Pankrušev, Grigorii Aleksandrovič (1920—1990) — nevvostolaine arheolougu-tutkii, histourientiedoloin douhturi
- Klimov, Rostislav Borisovič (1928—2000) — taijon tutkii, moniozazen Taijon yhtenäzen histourien erähii kirjuttajii
- Savvatejev, Jurii Aleksandrovič (roin. 1936) — histourientiedoloin douhturi, Ven'an tiedoakadiemien Karjalan tiedokeskuksen Kielen, literatuuran da histourien instituutan johtai
- Lobanova, Nadežda Valentinovna (roin. 1953) — histourientiedoloin kandiduattu
- Žul'nikov, Aleksandr Mihailovič — histourientiedoloin kandiduattu
Kačo ližäkse
- Vienanmeren kallivopiirrokset — on toine Karjalan kallivopiirroksien suurin joukko
Huomavukset
- ↑ Карелия: энциклопедия: в 3 т. / гл. ред. А. Ф. Титов. Т. 2: К—П. — Петрозаводск, 2009. — 464 с. ISBN 978-5-8430-0125-4 (т. 2) — С. 366—367
- ↑ Карелия Официальная — Официальный портал органов государственной власти Республики Карелия. — Петроглифы на восточном берегу Онежского озера. Проверено 4 февраля 2010.
Kirjalližus
- Равдоникас В. И. Наскальные изображения Онежского озера и Белого моря / Отв. ред. акад. И. И. Мещанинов. — М.; Л.: Изд-во АН СССР, 1936.
- Линевский А. М. Петроглифы Карелии. — Петрозаводск: Каргосиздат, 1939. — 192 с. — 2000 экз.
- Савватеев Ю. А. Каменная летопись Карелии: Петроглифы Онежского озера и Белого моря / Худож. Д. М. Плаксин; Подготовка оригиналов наскальных рисунков к печати С. И. Зиначева и Д. М. Плаксина. — Петрозаводск: Карелия, 1990. — 120 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-7545-0316-4.
- Савватеев Ю. А. Наскальные рисунки Карелии. — Петрозаводск: Карелия, 1984. — 216 с.
- Савватеев А. Ю. Вечные письмена (наскальные изображения Карелии) — Петрозаводск: КарНЦ РАН, 2007. — 464 с.
- Лобанова Н. В. Петроглифы Онежского озера. — М.: Русский фонд содействия образованию и науке, 2015. — 440 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-91244-042-7.