Kosmonaftiekan päivy

On otettu Рувики-späi
Recenziiruittu kirjutus
Recenziiruiččii: Aleksandr Marusev, Ven’an kosmonaftiekan muzeiloin liiton toimehpanii johtai
Kosmonaftiekan päivy
Piätiemu kosmonaftu[d]
Valdivo
Vuvven päivy 12. sulakuudu
Kuva
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Kosmonaftiekan päivy ihan allus oli Nevostoliiton pruazniekku, jällel sidä ruvettih pruaznuimah toizis mualois. Pruazniekku omistettih ristikanzan enzimäzele lennole kosmossah. [1].

Kosmonaftiekan päiviä pietäh 12. sulakuudu. Vuvvennu 1961 Jurii Gagarin enzimästy kerdua lendi kosmossah[1].

Histourii da piendy

12. sulakuudu Nevvostoliiton kosmonaftu Jurii Gagarin Vostok 1 -kosmossulaival lendi Baikonur-kosmossukeskuksespäi da enzimäzenny muailmas lendi Mua-planietas ymbäri[2]. Lendo kesti 108 minuuttua[3], muale laivu heityi Saratovan alovehel. Sil heityndypaikal jälles azuttih Kosmosan valloittajien puusto, kudai sai Jurii Gagarinan nimen[4].

Kosmonaftiekan päiviä ruvettih pidämän vuvven mendyy 9. sulakuudu vuvvennu 1962 Nevvostoliiton Korgeviman Nevvoston Prezidiuman käskys. Tälle päiväle kerras annettih Kosmonaftiekan päivy- nimi. Uvven pruazniekan piendiä ehoitti Nevvostoliiton toine kosmonaftu-lendäi German Titov. 26. kevätkuudu vuvvennu 1962 häi työndi Nevvostoliiton Kommunistizen partien keskuskomitiettah kirjazen päivän piendän ehoituksenke[5][6].

Sil samazel päiväl pietäh Muailman lendovoimien da kosmonaftiekan päiviägi. Pruazniekkupäivän nimi da piendypäivy hyväksyttih kylmykuus vuvvennu 1968 pietyl Muailman lendovoimien federacien 61. Piäkonferensiel. 30. sulakuudu vuvvennu 1969 piätöksen kannatti Muailman lendovoimien federacien Nevvosto. Ehoituksenke Nevvoston puoleh kiändyi Nevvostoliiton aviaciisportan federatcii[7].

Vuvvennu 1980 Nevvostoliitos vie toizen kerran hyväksyttih kosmonaftiekan päivän piendiä. Nevvostoliiton Korgeviman Nevvoston Prezidiuman käskys № 3018-Х "Pruazniekkoin da mustopäivien piendäs"[1].

Ven'an Federacies kosmonaftiekan päiviä sežo pietäh sulakuun 12. päivänny, kuigi Nevvostoliitos, sih nähte on Federuallizen zakonan 13. kevätkuudu vuvvennu 1995 № 32-ФЗ "Ven'anmuan sodakunnivon- da mustopäivät" 1.1. pygälMoskovan planetuariesKalugan kosmonaftiekan histourien valdivollizes muzeis[ru] sežo on piduo. Tämän muzein alustah enzimäzen kiven azetti enzimäne kosmonaftu Jurii Gagarin[9][10][11].

Kosmonaftiekan päivänny järjestetäh kaikenmoizii pidoloi toizisgi Ven'an alovehis da tazavallois. Vuvves 2016 pietäh Gagarinan urokkua "Kosmossu — se olemmo myö" (ven. "Космос — это мы"). Vuvves 2017 Gagarinale omistettuu urokkua pietäh Ven'an ulgopuolelgi[12].

Enzimäzen lennon 50-vuozipäiväkse vuvvennu 2011 Ven’al ilmoitettih Ven'anmuan kosmonaftiekan vuozi. Viijen vuvven mendyy vuozi 2016 sanottih Jurii Gagarinan vuvvekse. Samannu vuon pandih alguh Myö uskommo kosmossah -art-projektu (ven. "Мы верим в космос!")[12].

Vuvvennu 2021 Jurii Gagarinan lennon 60-vuozipäivän nimeh Ven’al piettih temuattizii pidoloi. Piälimäzii oli Moskovan kosmonaftiekan muzeis[ru] — Enzimäine-nimine ozuttelu. Ozuttelun keskusezinehenny oli Vostok 1 -laivan heittyi oza. Juuri sil Jurii Gagarin heityi muale[12].

Vuvvennu 2023 koronaviirusan rajoituksien heitändän jälles kosmonaftiekan päivän pivot oldih ylen suuret. Muga Moskovan linnas luajittih ozutteluloi, muasteripajoi, kinoloin ozutandoi, luvendoloi da nygyaigazii ezityksii[13]. Saratovan linnas, kus Jurii Gagarin nuorennu kävyi školah, Kosmonaftoin randupihal Gagarinan mustopaččahalluo oli pruazniekkumiitingu. Sit oldih virrallizet persounat da kosmonaftat. Jo tavan mugah Saratov on Kosmonaftiekan päivän piendän suurimii keskuksii[14].

Joga vuottu Kosmonaftiekan päivän nimeh pidoloi järjestetäh Ven’an toizis linnois — Kazanis[15], Kalugas[16][17], Piiteris[18], Arhangel’skas[19] da toizis paikois.

Pruazniekan stuatusan muutandan ehoitukset Ven’al

Aktivistat jo äijän kerdua opittih da jatketah toimindua kosmonaftiekan päivän stuatusan muuttamizekse Ven’al. Tarkoitus on luadie virrallizes pruazniekkupäiväs valdivolline pruazniekku da huogavopäivy. Ehoitustu kannatetah kosmonaftiekan muzeit, endizet da nygözet kosmonaftat sego erähät poliitiekat.

Eri vuozinnu ehoitustu kannatettih poliittizet partiet.

Enzikerdua ehoitus pruazniekan stuatusan muutandas kogo kanzallizekse työttih Valdivollizeh Duumah vuvvennu 2001. Ehoituksen alguhpanijoinnu oldih Ven'an alovehet-, Ven'an Federacien Kommunistine-, Ven'an liberualu-demokruattine+, Rahvahan valdu-, Yhtenäine Ven'a-, Izänmua - kai Ven'a, Kondii -partieloin deputuatat. Zakonuprojektua Valdivollizes Duumas kačottih vuozien 2001—2002 aigah, ga sidä ei hyväksytty. Oraskuus vuvvennu 2006 vie kerran opittih muuttua kosmonaftiekan päivän stuatussu. Sil kerdua ehoituksen luadijat oldih Kodimua- da Ven'an Federacien kommunistizen partien deputuatat. Deputuattoi kannatti Yhtenäine Ven'a -partien deputuattu Gennadii Raikov. Deputuatat ehoitettih siirdiä Ven’an päivy -pruazniekku 12. päiväs kezäkuudu sulakuun 12. päiväkse. Ehoitustu kačottih vuozinnu 2006—2008, ga segi ei suannuh kannatustu[20].

Vuvvennu 2013 vie yhten kerran opittih azuo 12. sulakuudu kogo kanzallizekse pruazniekakse virrallizel tazol. Zakonuprojektan varustettih Valdivollizeh Duumah niškoi Oigienmugaine Ven'a -frakcien deputuatat Sergei Mironov, N. V. Levičev, Valerii Čerešnev, Mihail Jemeljanov, Aleksandr Agejev. Täl kerdua "Oigienmugaine Ven'a" kehoitti ottua Rastavan lebopäivis yksi päivy, gu suas azuo 12. päivy sulakuudu kogo kanzallizekse huogavopäiväkse. Zakonuprojektua kačottih vuvves 2013 vuodessah 2015. Se oli Ven’an prezidental, Federacien Nevvostos da halličukses kačottavannu[21].

Vuvvennu 2017 vie kerran opittih eistiä edehpäi tädä zakonuehoitustu. Ven’an Yhteiskunnallizes paluatas paistih kosmonaftiekan pruazniekkupäiväs, gu azuo sit huogavopäivy. Zakonuprojektua ei kannatettu[22].

Vuvvennu 2021 Jurii Gagarinan lennon 60-vuozipäivan nimeh tuaste paistih azuo 12. sulakuudu huogavopäiväkse. Ehoituksen luadijannu täl kerdua oli Ven'an kommunistat -partii[23]. Kannatti ehoituksen lendäi-kosmonaftu, Valdivollizen Duuman ekolougien da ymbäristön suojelukomitietan johtajan sijahine Jelena Serova[24].

Vuvven 2023 tiedoloin mugah stuatusan vaihtandua muga ei ni roinnuh. Eigo luajittu projektua, kudaman mugah 12. sulakuun päivänny Ven’al olis vie yksi virralline huogavopäivy.

Kanzoinväline ristikanzan kosmossah lennon päivy

Ilotulet kosmonaftiekan 50-vuozipäivänny 12. sulakuudu vuvvennu 2011

7. sulakuudu vuvvennu 2011 Yhtistynnyzien Kanzukundien assamblein erillizel istundol hyväksyttih rezol’ucii. Sen mugah 12. sulakuun päivy ilmoitettih Kanzoinvälizekse ristikanzan kosmossah lennon päiväkse. Rezol’ucien luadijoin joukos on 60 valdivuo[25][26]. Moine piätös azuttih ristikanzan kosmossah enzilennon 50-vuozipäivän piendän nimeh[27].

Tämän päivän toizet tapahtumat

Kahtenkymmenen vuvven mendyy ristikanzan kosmossah enzilennos, 12. sulakuudu vuvvennu 1981 amierikkalazen Speis Šattl -programman hantuzis kosmossah lähti ohjattavu laivu[28].

Mollembien lendoloin nimeh (Jurii Gagarinan da "Šattlan") vuvves 2001 muailman monis linnois pietäh kanzoinvälisty Jyrrin yö-festivualii. Festivualin järjestäjänny on Kosmossupolven nevvonandai nevvosto, ei-halličukselline yhtistys, kudai yhtistäy enämbän 60 muailman valdivuo[29].

Vuvvennu 2019 festivuali piettih monis kymmenis muailman mualois, festivualin pidoloin luvettelus oli enämbi sadua piduo sego pidoloin piendypaikkua. Niilöin joukos oldih Amierikan Yhtysvaldoin kosmossufondan Diskovery-keskus Kolorado-Springs -linnas, Vašingtonan aviacii- da kosmossumuzei, Floridan Kosmossukeskus, Amundsen-Scott -tutkimuskeskus Muansuvizel n'aval[29].

Kul’tuuras

ven. «Трава у дома»-pajon, kudamua soitetah kosmonaftoin hotelispäi lähtijes lendoh lähtendypäivänny, Ven’an valdivolline kosmossutoimindan korporacii (ven. Роскосмос) virrallizel tazol hyväksyi Ven’anmuan kosmonaftiekan gimnakse[30].

Moskovas kosmonaftiekan päivän nimeh alalleh pietäh Tuli aigu lähtie kosmossah! -festivualii (ven. "Пора в космос!"). Sen piendypaikakse järjestäjät vallittih VDNH:n ozuttelun paikan. Lähäl ollah kosmosale omistetut paviljonat[31].

Pidoloin järjestäjänny on Ven’an kosmonaftiekan muzeiloin liitto. Kannattau toimindua Ven’an valdivolline kosmossutoimindan korporacii[31].

Poštumarkoin keriändy

Numizmuatiekku da faleristiekku

Huomavukset

  1. 1 2 3 День космонавтики (10 малоизвестных фактов о полёте Юрия Гагарина). Ульяновский государственный университет (12. sulakuudu 2019). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  2. 12 апреля 1961 года состоялся первый полёт человека в космос. Российское историческое общество (12. sulakuudu 2023).
  3. ISBN 978-5-905350-01-6.
  4. Парк покорителей космоса им. Юрия Гагарина. Объединённый мемориальный музей-заповедник Ю. А. Гагарина. Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  5. День воздушного флота, День космонавтики. Стенгазета МАП СССР «Крылья Родины». Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023. Arhiviiruittu 26. kevätkuudu 2013
  6. Дмитрий Писаренко. «Орёл» и романтик. В чём космонавт № 2 оказался первым? Аргументы и факты (11. syvyskuudu 2020). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  7. День авиации и космонавтики // Авиация: Энциклопедия / гл. ред. Г. П. Свищев. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1994. — ISBN 5-85270-086-Х.
  8. Федеральный закон Российской Федерации от 13 марта 1995 г. № 32-ФЗ «О днях воинской славы и памятных датах России». КонсультантПлюс. Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  9. День космонавтики в Московском планетарии. Московский планетарий (1. sulakuudu 2021). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  10. В Калуге отметили День космонавтики. Калуга BezФормата (12. sulakuudu 2023). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  11. По всей Калужской области проведут мероприятия в честь Дня космонавтики. НикаTV (12. sulakuudu 2023). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  12. 1 2 3 История Дня космонавтики. ТАСС (11. sulakuudu 2021). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  13. День космонавтики в Москве 2023: экскурсии, спектакли и тематические игры. КП Афиша (12. sulakuudu 2023). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  14. В Саратове началось празднование Дня космонавтики. Саратов BezФормата (12. sulakuudu 2023). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  15. На «реактивном» субботнике в Казани за 108 минут собрали 14 КАМАЗов мусора. Официальный портал органов местного самоуправления города Казани (12. sulakuudu 2019). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  16. Полпред президента присвоил Калуге звание «научно-популярной столицы космонавтики». Калуга24 (13. sulakuudu 2022). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  17. Материалы по тегу День космонавтики: Калужская неделя. Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  18. День космонавтики в Санкт-Петербурге 2023. КП Афиша (. Sulakuu 2023). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  19. Аким Самедов, Светлана Михеевская, Юрий Теленков. Портрет Гагарина и космический остров: как в Поморье отметили День космонавтики. телеканал «Регион 29» (13. sulakuudu 2023). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  20. Зюганов предложил сделать День космонавтики выходным. Информационное Агентство «Хакасия» (12. sulakuudu 2016). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  21. Светлана Субботина, Юлия Цой, Анастасия Миткевич. День космонавтики предлагают сделать нерабочим. Известия (12. sulakuudu 2013). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  22. В Общественной палате предложили сделать День космонавтики выходным. РИА Новости (12. sulakuudu 2017). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  23. Мария Левонян. В Госдуме предложили сделать 12 апреля выходным днем. Сургут BezФормата (7. pakkaskuudu 2021). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  24. Александр Емельяненков. День космонавтики в год юбилея предложили сделать выходным. Российская газета (8. pakkaskuudu 2021). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  25. 12 апреля – Международный день полёта человека в космос. Новости ООН (12. sulakuudu 2022).
  26. Резолюция A/65/271 от 25 марта 2011 года. Организация Объединенных Наций. Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  27. День космонавтики. Центр космонавтики и авиации на ВДНХ. Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  28. «Приблизили новые миры»: как США запустили шаттл в годовщину полёта Гагарина. Газета.ru (12. sulakuudu 2021). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  29. 1 2 «Юрьева ночь» в память о полете Гагарина пройдет в десятках стран. ТАСС (6. sulakuudu 2019). Kačondan päivymiäry: 9. elokuudu 2023.
  30. Ко Дню космонавтики. Тульская областная специальная библиотека для слепых (12. sulakuudu 2022). Kačondan päivymiäry: 12. sulakuudu 2024.
  31. 1 2 Итоги международного фестиваля «Пора в космос» на ВДНХ. Мир24 (14. sulakuudu 2021). Kačondan päivymiäry: 8. sulakuudu 2024.

Linkat